Z kart historii

Włocławskie Towarzystwo Naukowe, utworzone 16 VI 1979 r. na Zjeździe Założycieli w Ciechocinku, jest jednym z najdłużej działających stowarzyszeń we Włocławku. Siedziba mieści się (od 1994 r.) we własnej zabytkowej kamienicy w centrum Włocławka, przy placu Wolności 20. Towarzystwo skupia w swoich szeregach osoby aktywnie działające na rzecz rozwoju społecznego ruchu naukowego na Kujawach wschodnich i w ziemi dobrzyńskiej.
Działalność Towarzystwa ma na celu krzewienie i upowszechnianie nauki, prowadzenie i popieranie badań naukowych oraz gromadzenie materiałów naukowych. Podejmowane badania służą głównie poznaniu bądź to różnych aspektów dziejów regionu kujawsko-pomorskiego, bądź też współczesnych problemów mieszkańców tego regionu. Formami upowszechniania wyników badań są konferencje oraz wydawnictwa. Towarzystwo było organizatorem lub współorganizatorem kilkuset konferencji (regionalnych, ogólnopolskich i międzynarodowych), głównie historycznych, ale były też konferencje kardiologiczne, rolnicze, pedagogiczne i wiele innych. Dotychczasowy dorobek wydawniczy to ponad 300 książek i czasopism, wśród nich dwutomowe Dzieje Włocławka, pod red. J. Staszewskiego, Materiały do dziejów rezydencji w Polsce, pod red. S. Kunikowskiego (dwa tomy, dziewięć części), Włocławski Słownik Biograficzny, pod red. S. Kunikowskiego (dziesięć tomów). Od 1980 r. Towarzystwo wydaje własny rocznik – ,,Zapiski Kujawsko-Dobrzyńskie’’ (36 tomów). Potencjał naukowy członków jest gwarantem wysokiej jakości przedsięwzięć podejmowanych przez Towarzystwo. Wymianie myśli i doświadczeń sprzyja też fakt, że członkowie reprezentują nie tylko Włocławek i region, ale i wiele różnych ośrodków naukowych w Polsce.
Procesowi tworzenia Towarzystwa od początku towarzyszyła myśl powołania do życia biblioteki naukowej. Realizacją tej idei jest Biblioteka Naukowa im. prof. S.L. Bagdzińskiego, licząca na dzień
25 X 2023 r. 35 927 woluminów książek i czasopism oraz ponad 1700 dokumentów życia społecznego. Jej integralną częścią jest wydzielony księgozbiór regionalny, w którym gromadzone są materiały dotyczące Kujaw i ziemi dobrzyńskiej. Biblioteka dysponuje własną czytelnią, a poszukiwania bibliograficzne ułatwia katalog elektroniczny w programie MAK.
W 1995 r. Towarzystwo założyło pierwszą we Włocławku niepaństwową uczelnię wyższą, dzięki czemu stolica Kujaw wschodnich uzyskała status miasta akademickiego. Obecna Kujawska Szkoła Wyższa kształci na studiach inżynierskich, licencjackich, magisterskich i podyplomowych (patrz: www.ksw.wloclawek.pl)