Członek Honorowy od 2015 r. Zygmunt Jerzy Wiatrowski urodził się 14 IV 1928 r. w Zagórowie w powiecie konińskim, Szkołę Podstawową w Zagórowie ukończył w 1945 r., Gimnazjum i Liceum Ogólnokształcące w Słupcy w 1948 r., jest absolwentem Wyższej Szkoły Pedagogicznej (WSP) w Gdańsku — tu w 1951 r. ukończył matematykę, a w 1961 r. — pedagogikę. W styczniu 1969 r. w WSP w Gdańsku obronił pracę doktorską. W 1975 r. uzyskał stopień naukowy doktora habilitowanego W 1988 r. Rada Państwa nadała mu tytuł profesora nauk humanistycznych w zakresie pedagogiki, a od 1991 r. posiada tytuł profesora zwyczajnego. W 2007 r. Akademia Nauk Pedagogicznych Ukrainy nadała Profesorowi tytuł doktora honoris causa.
W 2011 r. Zygmunt Wiatrowski obchodził jubileusz 60-lecia pracy zawodowej i jubileusz 40-lecia pracy naukowo-dydaktycznej. Obie rocznice zostały uczczone okolicznościową publikacją: Księga Pamiątkowa […] Profesora Zygmunta Wiatrowskiego, pod redakcją Stanisława Kunikowskiego, wydaną przez WSHE we Włocławku. W dniu 24 VI 2013 r. władze Zagórowa nadały prof. Zygmuntowi Wiatrowskiemu tytuł Honorowy Obywatel Miasta Zagórów, zaś w dniu 9 X 2014 r. został wyróżniony Medalem Marszałka Województwa Kujawsko-Pomorskiego — w uznaniu zasług dla województwa i jego mieszkańców.
W 1951 r. podjął pracę w Liceum Pedagogicznym w Ośnie Lubuskim. W latach 1952–1954 pracował w Wojewódzkim Ośrodku Szkolenia Partyjnego w Zielonej Górze. Od 1961 r., pracował jako nauczyciel matematyki, w liceach ogólnokształcących w Żarach i w Sulechowie. Od 1961 r. był wizytatorem ds. liceów pedagogicznych, studiów nauczycielskich i szkolnictwa zawodowego w Kuratorium Okręgu Szkolnego w Toruniu, a od 1965 r. także w Bydgoszczy. Od 1969 r. pracował jako nauczyciel matematyki w Zaocznym Technikum Mechaniczno-Elektrycznym w Bydgoszczy. Praca ta była znakomitą okazją do zainteresowania się problemem powodzeń i niepowodzeń szkolnych pracujących uczniów.
W latach 1972–1974 był pracownikiem naukowym Instytutu Kształcenia Zawodowego w Warszawie (współorganizatorem i kierownikiem Zakładu Teorii Kształcenia Zawodowego i Metodologii Pedagogiki Pracy). Od 1974 r. rozpoczął systematyczną i etatową działalność nauczycielską w Wyższej Szkole Pedagogicznej (WSP) w Bydgoszczy, którą realizował do 1999 r. W 1976 r. założył Zakład (Katedrę) Pedagogiki Pracy, którym kierował, a w 1988 r. utworzył Zakład Pedagogiki Pracy i Andragogiki, którym także kierował. W latach 1978–1980 był dyrektorem Instytutu Pedagogiki i Psychologii, w latach 1980–1984 — dziekanem Wydziału Pedagogicznego, z kolei w latach 1984–1987 — prorektorem ds. nauki i współpracy zagranicznej WSP w Bydgoszczy. W okresie od 1987 do 1990 r. sprawował funkcję członka Rady Głównej Nauki i Szkolnictwa Wyższego, po czym w latach 1990–1993 był ekspertem Ministerstwa Edukacji Narodowej w zakresie nauk pedagogicznych. Od 1990 do 1999 r., pracując nadal w WSP w Bydgoszczy, pełnił przez trzy kadencje funkcję prodziekana Wydziału Pedagogiki i Psychologii oraz funkcję pełnomocnika rektora ds. współpracy z kuratoriami, kolegiami nauczycielskimi i niepaństwowymi szkołami wyższymi.
W 1998 r. przeszedł na emeryturę, pozostając w dalszym ciągu bardzo aktywnym nauczycielem akademickim.
W 2000 r. przeniósł się do pracy we Włocławku, zostając kierownikiem Zakładu Pedagogiki Pracy i Andragogiki w Wyższej Szkole Humanistyczno-Ekonomicznej (WSHE) oraz konsultantem naukowo-dydaktycznym Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy — w dziedzinie nauk pedagogicznych. Od 2009 r. jest dyrektorem Instytutu Pedagogiki WSHE we Włocławku. Był założycielem Sekcji Pedagogiki, Psychologii i Socjologii Włocławskiego Towarzystwa Naukowego i w latach 2004–2010 jej przewodniczącym.
Początki zainteresowań naukowych Zygmunta Wiatrowskiego sięgają 1964 r., kiedy rozpoczął badania nad zawodem nauczyciela szkoły zawodowej. Jego droga rozwojowa prowadziła od działalności praktycznej do zainteresowań i działań naukowo-badawczych. Nie bez znaczenia była praca w nowo powstałym Instytucie Kształcenia Zawodowego w Warszawie. Jako docent WSP w Bydgoszczy na stałe związał się z naukami pedagogicznymi. W tym czasie bardzo zaangażował się w tworzenie teoretycznych i metodologicznych podstaw pedagogiki pracy, a także pedeutologii (dotyczącej nauczycieli szkół zawodowych). Ten nurt zainteresowań i badań naukowych oraz analiz teoretycznych stanowił przez dekadę lat siedemdziesiątych i następne dziewięciolecia, aż po dzień dzisiejszy, dominujący przedmiot jego aktywności naukowej, której wynikiem były liczące się w skali kraju i za granicą podręczniki akademickie w omawianym zakresie.
W latach osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych XX w. pochłonęły go kolejne zainteresowania — problemy naukoznawcze w kontekście specjalizacji, integracji i globalizacji w naukach pedagogicznych. Podstawą teoretycznych i porównawczych analiz w każdym z nowych obszarów problemowych stały się — sformułowane przez Profesora w 1975 r. — kryteria wyodrębniania samodzielności dyscyplin naukowych.
W stopniu znaczącym potwierdził Profesor swój aktywny udział w innym obszarze ogólnopedagogicznym — dotyczącym myślenia i działania twórczego, które są nieodłącznymi elementami podmiotowości człowieka, i które łączą się z europejskim wymiarem edukacji. Wytyczone przez Profesora główne kierunki nowych dyscyplin naukowych oraz prowadzone w tym kierunku działania naukowo-badawcze doprowadziły do powszechnego uznania współczesnej pedagogiki pracy oraz innych nauk o pracy. Tym samym nadano im wysoką rangę zarówno w strukturze nauki polskiej, jak i europejskiej. Owocem dokonań oraz badań i analiz naukowych Profesora jest liczba publikacji: 20 pozycji zwartych – autorskich (i współautorskich), w tym cztery z kilkoma wydaniami, 30 pozycji zwartych – redakcyjnych (i współredakcyjnych), ponad 400 artykułów, rozpraw i studiów naukowych, publikowanych w czasopismach ogólnopolskich oraz zagranicznych, a także w licznych opracowaniach zbiorowych, głównie pokonferencyjnych.
Szczególną pasją prof. Zygmunta Wiatrowskiego jest filatelistyka — rozumiana nie tylko jako gromadzenie i opracowywanie zbiorów, ale przede wszystkim postrzegana w kontekście jej możliwości edukacyjnych oraz spojrzenia na filatelistykę jako na obiekt badań naukowych. Jest współzałożycielem Polskiej Akademii Filatelistyki (przez ponad dziesięć pierwszych lat był jej prezesem) oraz organizatorem Studium Filatelistyki Polskiego Związku Filatelistów (przez dwadzieścia lat był jego kierownikiem). Aktualnie jest prezesem honorowym Polskiej Akademii Filatelistyki, a także członkiem honorowym Europejskiej Akademii Filatelistyki.
Wśród ważniejszych publikacji Profesora są: Kształcenie nauczycieli szkół zawodowych w Polsce, Warszawa 1971 (współautor Michał Godlewski); Nauczyciel szkoły zawodowej, , Warszawa 1982, wyd. 2. 1987; Nauczyciel szkoły zawodowej — dawniej–dziś–jutro, Bydgoszcz 1990, wyd. 2. 1993; Powodzenia i niepowodzenia szkolne pracujących, Warszawa 1975; Powodzenia i niepowodzenia zawodowe, Olecko 2002; Pedagogika pracy, Warszawa 1978, wyd. 2. 1980 (współautor Wanda Rachalska); Pedagogika pracy w zarysie, , Warszawa 1985 (skrypt akademicki); Rola służby pracowniczej w realizacji polityki kadrowej w przedsiębiorstwie przemysłowym, Bydgoszcz 1990 (współautor Ryszard Gerlach); Podstawy pedagogiki pracy, Bydgoszcz 1994, wyd. 2. 1997, wyd. 3. zmienione i poszerzone -2000, wyd. 4. zmienione — 2005 (podręcznik akademicki); Pedagogika pracy na przełomie wieków XX i XXI, „Rocznik Pedagogiczny”, 1995, t. 18, (współautor Tadeusz Nowacki); Specjalizacja, integracja i globalizacja we współczesnych naukach pedagogicznych, [w:] W kręgu humanistycznej edukacji, pod red. J. Brągiel i Z. Jasińskiego, Opole 2000; Praca w zbiorach wartości pracujących, bezrobotnych i młodzieży szkolnej, Włocławek 2004; Dorastanie, dorosłość i starość człowieka w kontekście działalności i kariery zawodowej, Radom 2009; Filatelistyka wśród dzieci i młodzieży, Warszawa 1988; Podstawy wiedzy o poczcie i filatelistyce, Bydgoszcz–Ciechocinek–Warszawa 2008 (redaktor, współredaktor Przemysław Drzewiecki);
Profesor Wiatrowski był i jest bardzo aktywnym członkiem i funkcyjnym różnorakich organizacji, w szczególności związanych z działalnością edukacyjną. Od lat sześćdziesiątych XX w. jest członkiem Zarządu Głównego Polskiego Związku Filatelistów. W latach siedemdziesiątych XX w. był członkiem Zarządu Głównego Związku Nauczycielstwa Polskiego oraz przewodniczącym Sekcji Szkolnictwa Zawodowego. W latach 1973–1982 był członkiem rad naukowych: Instytutu Badań Pedagogicznych i Instytutu Kształcenia Zawodowego (1972–1990), Instytutu Kształcenia Nauczycieli (1972–1990), Rady Programowej Związku Zakładu Doskonalenia Zawodowego (1984–1992). W latach 1974–1984 przewodniczył Komisji Pedagogiki i Psychologii Bydgoskiego Towarzystwa Naukowego. W okresie od 1982 do 1988 r. był członkiem Polskiej Rady Badań Pokoju. W latach 1987–2003 był członkiem Komitetu Nauk Pedagogicznych PAN, piastując funkcję najpierw wiceprzewodniczącego i później przewodniczącego Zespołu Problemowego Pedagogiki Pracy KNP PAN w latach 1987–2001. W 2001 r. otrzymał tytuł honorowy przewodniczący Zespołu Pedagogiki Pracy KNP PAN. Od lat sześćdziesiątych do lat dziewięćdziesiątych XX w. był członkiem rad programowych i redakcyjnych czasopism: „Ruch Pedagogiczny”, „Pedagogika Pracy” (jest nadal), „Szkoła Zawodowa”, „Historyczno- Badawczy Biuletyn Filatelistyczny” i innych. Od 1994 do 1999 r. był członkiem Komisji UNESCO ds. Zawodowo-Technicznych — UNEVOC – Berlin. Dzięki wysiłkom i zaangażowaniu Profesora odbyło się wiele konferencji ogólnopolskich i międzynarodowych Profesor Wiatrowski prowadził liczne kontakty i staże zagraniczne oraz odbył szereg pobytów o charakterze naukowym, między innymi w ZSRR, w Niemieckiej Republice Demokratycznej i Republice Federalnej Niemiec, w Austrii, Czechach i na Słowacji. Był uczestnikiem wielu konferencji międzynarodowych oraz krajowych — zawsze z referatem lub komunikatem naukowym. Jego niekwestionowanym osiągnięciem było wypromowanie około 1200 licencjatów i magistrów na studiach pedagogicznych w Bydgoszczy, we Włocławku, w Olsztynie i w Olecku oraz 19 doktorów w ośrodkach naukowych w kraju, a także opiniowanie dorobku naukowego około 50 kandydatów do stopnia naukowego doktora, doktora habilitowanego i tytułu naukowego profesora, jak również do stanowiska profesora zwyczajnego (w różnych uczelniach). Był także promotorem prof. Tadeusza Nowackiego do tytułu doktora honoris causa w Uniwersytecie Bydgoskim oraz recenzentem w Uniwersytecie Pedagogicznym w Kijowie, jak również recenzentem, do tego tytułu, prof. Svena Erlandera ze Szwecji w Uniwersytecie Gdańskim. Dla potrzeb wydawniczych, różnych krajowych i zagranicznych uczelni, zrecenzował około 100 prac doktorskich.
W kręgach naukowych Włocławskiego Towarzystwa Naukowego (WTN), do którego wstąpił w 2000 r., Zygmunt Wiatrowski znany i uznany jest jako niestrudzony oraz oddany sprawie naukowego i organizacyjnego życia Towarzystwa. W okresie 20 XI 2008 r –22 V 2012 r. był członkiem zarządu WTN.
W działalności filatelistycznej Zygmunt Wiatrowski znany jest jako współorganizator i prezes Polskiej Akademii Filatelistyki (od 1993 do 2001 r.) oraz członek honorowy Europejskiej Akademii Filatelistyki. Aktualnie Profesor jest prezesem honorowym PAF. Od 1975 r. do dnia dzisiejszego był jurorem ponad 20 wystaw filatelistycznych w Polsce, w Europie i w Kanadzie.
Profesor jest także liczącym się w skali kraju organizatorem i realizatorem wielu badań naukowych w ramach „Ogólnopolskich problemów badawczych”.
Przejawami szerzej rozumianej aktywności naukowo-dydaktycznej, które zostały docenione przez władze państwowe oraz organizacje społeczne, są nadane Profesorowi odznaczenia, wyróżnienia i nagrody. Ich liczba jest bardzo duża, a do najważniejszych i najcenniejszych zaliczyć należy: Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1982 r.), Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (1989 r.), Medal Komisji Edukacji Narodowej (1978 r.), Medal „Zasłużony Nauczyciel” (1985 r.), Medal „Zasłużony dla Bydgoszczy”, Medal „Zasłużony dla Województwa Bydgoskiego”, Medal Marszałka Województwa Kujawsko-Pomorskiego, Medal Ministerstwa Nauki i Oświaty Ukrainy „Zasłużony dla Oświaty i Nauki”, Złoty Medal Europejskiej Akademii Filatelistyki Medal Prof. Lorentowicza ,,Zasłużony dla Ciechocinka” i Statuetka Prof. Lorentowicza nadana przez Towarzystwo Przyjaciół Ciechocinka.