Jan Moll

Członek Honorowy WTN od 1984 r. Urodził się 24 X 1912 r. w Kowalewie na Pomorzu. Studia lekarskie odbył na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Tours-Poitiers we Francji i ukończył na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu im. Józefa Piłsudskiego w Warszawie, otrzymując dyplom lekarza w dniu 24 VI 1939 r.
W okresie studiów, jako „externe des Hopitaux de Poitiers”, prowadził zajęcia ze studentami medycyny, później od 1934 r. do 1939 r., początkowo jako demonstrator, a następnie jako młodszy asystentw Zakładzie Anatomii Prawidłowej Uniwersytetu Warszawskiego prowadził zajęcia dydaktyczne ze studentami Wydziału Lekarskiego i Stomatologicznego pod kierunkiem prof. dr. hab. med. Edwarda Lotha.

W latach 1939-1945 pracował w charakterze asystenta na Oddziale Chirurgicznym Szpitala Miejskiego w Radomiu pod kierownictwem prof. dr. hab. med. Kazimierza Nowakowskiego, nauczając jednocześnie w kompletach studenckich w ramach tajnego nauczania.

Po zakończeniu wojny, w 1945 r. otrzymał stanowisko adiunkta Kliniki Chirurgicznej w Poznaniu, pracując jednocześnie w Zakładzie Chirurgii Doświadczalnej Akademii Medycznej w Poznaniu pod kierunkiem prof. Jana Krotowskiego. W Zakładzie tym, jako adiunkt, a później jako docent, prowadził badania nad fizjopatologią krążenia pozaustrojowego. Badania te posłużyły za podstawę do skonstruowania pierwszego polskiego sztucznego serca. Pierwsze operacje na otwartym sercu profesor Jan Moll przeprowadził w Oddziale Torakochirurgicznym Szpitala im. Strusia w Poznaniu i w II Klinice Chirurgicznej Akademii Medycznej w Łodzi, której kierownikiem został w 1958 r. Dla pogłębienia swojej wiedzy korzystał z doświadczeń najwybitniejszych przedstawicieli medycyny w kraju i zagranicą. Wiele wolnego czasu poświęcał prowadzonym przez siebie badaniom w Pracowni Chirurgii Doświadczalnej, zorganizowanej przy II Klinice Chirurgicznej w Łodzi. W tejże Klinice datuje się początek pierwszych transplantacji nerek i serca oraz dalsze postępy w chirurgii krążenia pozaustrojowego.

Szeroko zakrojona działalność badawcza i naukowa znalazła swoje odbicie w otrzymanych stopniach i tytułach naukowych. W dniu 26 VI 1945 r. otrzymał stopień doktora nauk medycznych na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Poznańskiego, a 4 II 1955 r. stanowisko docenta na podstawie przeprowadzonych tez i obrony pracy pt. „Badania doświadczalne wydolności krążenia i oddychania w operacjach tkanki płucnej”. W dniu 22 IX 1961 r. otrzymał tytuł profesora nadzwyczajnego, a w dniu 13 I 1972 r. tytuł profesora zwyczajnego. W czasie swojej bogatej pracy chirurgicznej stworzył wspólnie z zespołem, wykonane w Zakładach Hipolita Cegielskiego, pierwsze polskie sztuczne serce-płuco. Prowadził pionierskie operacje wad wrodzonych serca w głębokiej hipotermii. W Łodzi przejął Klinikę po profesorze Jerzym Rutkowskim, z której uczynił wiodącą w Europie Klinikę Kardiochirurgii. Wprowadził operacje wad zastawkowych sera, operacje tętnic, tętniaków aorty i zespołu łuku aorty. Był niekwestionowanym autorytetem w dziedzinie medycyny, zapraszał do Polski światowej sławy specjalistów, którzy w Łodzi operowali wrodzone i nabyte wady serca. Byli wśród nich m.in. prof. K. Siska z Bratysławy, prof. W. Lillehei z Nowego Jorku, prof. M. H. Yacoub z Londynu, prof. M. Barnard z Kapsztadu, prof. J. Boss z Rotterdamu. Zorganizował dziesiątki konferencji i zjazdów naukowych o zasięgu krajowym i zagranicznym. Jego osobistym wkładem do nauki polskiej było m.in. wykształcenie szeregu specjalistów, doktorów, doktorów habilitowanych i profesorów, którzy obecnie piastują odpowiedzialne stanowiska naukowe zarówno w kraju, jak i zagranicą.

Prof. J. Moll ogłosił drukiem prawie 400 prac naukowych w czasopismach krajowych i zagranicznych. Zasiadał w pięciu komitetach redakcyjnych czasopism polskich i zagranicznych. Był członkiem, w tym członkiem honorowym, ponad dwudziestu prestiżowych towarzystw lekarskich w kraju i zagranicą. Był opiekunem 9 rozpraw habilitacyjnych, promotorem 27 rozpraw na stopień doktora nauk medycznych. Wyszkolił w zakresie chirurgii i kardiochirurgii 66 współpracowników, zaś 43 otrzymało I i II stopień specjalizacji z zakresu chirurgii ogólnej, torakochirurgii i kardiochirurgii.

Prof. J. Moll z WTN związany był od momentu jego powstania. Był współinicjatorem organizowanych we Włocławku regionalnych, z czasem ogólnopolskich, konferencji kardiologicznych. W dniu 4 VI 1982 r. podczas II konferencji kardiologicznej przedstawił wraz z zespołem zagadnienia rehabilitacji fizycznej chorych po operacjach sercowych, a więc w przypadkach choroby wieńcowej
i po implantacji sztucznej zastawki. W kolejnych konferencjach profesor Jan Moll prezentował najnowocześniejsze metody postępowania kardiochirurgicznego w zawale serca.
Na wniosek Zarządu WTN z dnia 25 IV 1984 r., Walne Zgromadzenie Towarzystwa w dniu 9 XI 1984 r. nadało profesorowi Janowi Mollowi godność Członka Honorowego, przypadającą
w 50-lecie pracy lekarskiej.

Prof. Jan Moll zmarł w 1990 r. w wieku 78 lat.