Publikacja zawiera materiały sesji naukowej, poświęconej problematyce polskiej heraldyki samorządowej, która odbyła się w dniach 24-25 października 2001 roku we Włocławskim Towarzystwie Naukowym we Włocławku. Prezentowane z publikacji materiały sesji ukazują warunki w jakich nastąpiła restytucja i rozwój polskich herbów samorządowych w latach 1918-1939. Początek tego zjawiska przypada na okres I wojny światowej, zwłaszcza na ziemiach zaboru rosyjskiego, gdzie okupacyjne władze niemieckie, przywracając instytucję samorządu terytorialnego, zezwoliły na używanie polskich herbów państwowych i miejskich. Wiele miast powróciło do swoich dawnych herbów, inne w patriotycznym zapale sięgały po znak Orła Białego, zastrzeżony później tylko dla instytucji państwowych.
Nie wszystkie wygłoszone i przewidziane w programie sesji referaty zostały złożone do druku, doszły jednak dwa nowe referaty, nie prezentowane na sesji lecz ściśle z jej programem związane, które włączono no niniejszego tomu.