24 grudnia 2017 r. ukazała się publikacja Roberta Stodolnego, członka naszego Towarzystwa, historyka regionalisty, badającego dzieje Kujaw, a w szczególności losy Aleksandrowa Kujawskiego, autora książki ,,Od Aleksandrowa do Aleksandrowa Kujawskiego’’ oraz opracowania ,,O Marii Wodzińskiej’’.
„Żydzi, komunizm, antysemityzm. Aleksandrów Kujawski – analiza przypadku” to rezultat badań nad społecznością żydowską Aleksandrowa Kujawskiego w okresie międzywojennym.
Wpierw poznajemy genezę społeczności żydowskiej w Aleksandrowie, a następnie przyczyny i zakres zaangażowania się miejscowych Żydów w ruchu komunistycznym. Jednym z zasadniczych problemów tu poruszanych jest antysemityzm części chrześcijańskiej większości. Oba zjawiska przedstawione są na tle sytuacji gospodarczej i politycznej okresu 1918-1939.
Opis nie kończy się z chwilą wybuchu II wojny światowej. Śledzimy losy Żydów w trakcie Holocaustu, a następnie dylematy związane z powrotem ocalonych do rodzinnego miasta. Książkę liczącą 140 stron dopełniają teksty źródłowe ilustrujące historię Żydów widzianą ich własnymi oczami. Pochodzą one z Archiwum Ringelbluma oraz Gazety Jubileuszowej wydanej z okazji 15-lecia pracy kulturalnej społeczności żydowskiej w Bibliotece im. I.L. Pereca w Aleksandrowie kujawskim w grudniu 1930 r., której jedyny, kompletny egzemplarz autor odnalazł w Bibliotece Narodowej. Publikacja zwiera również listę żydowskich ofiar II wojny światowej sporządzoną na podstawie akt Sądu Grodzkiego w Aleksandrowie Kujawskim (1945-1949).
Po zapoznaniu się z treścią książki nasuwa się pytanie: czy dzięki zawartym tu informacjom poznajemy lepiej Żydów, czy może siebie samych?
Książka jest do nabycia bezpośrednio u autora w cenie 24,99 zł (email: r.stodolny@poczta.onet.pl) oraz w księgarni Miś w Aleksandrowie Kujawskim w cenie 27,00 zł.