Z inicjatywy Marszałka Województwa Kujawsko-Pomorskiego Pana Piotra Całbeckiego w 2021 roku zainicjowano cykl wykładów poświęconych wybitnym postaciom Kujaw i Pomorza pod nazwą: „Giganci Kujaw i Pomorza”. Cykl wykładów i prezentacji wybitnych postaci został rozłożony na trzy kolejne lata: 2021, 2022, 2023.
Rok 2021 został poświęcony Naukowcom – „Gigantom Kujaw i Pomorza”. W gronie tych osób znaleźli się :
– Albert Abraham Michelson – polsko-żydowsko-amerykański naukowiec urodzony w Strzelnie. Laureat Nagrody Nobla w dziedzinie fizyki, którą otrzymał w 1907 roku;
– Wilhelmina Iwanowska, wybitna astronom, współtwórczyni Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu;
– Henryk Arctowski, polski geograf, geofizyk, jeden z najwybitniejszych badaczy świata polarnego w historii nauki. Osoba związana z Inowrocławiem;
– Jan Czochralski, urodzony w Kcyni, polski chemik, wynalazca powszechnie stosowanej do dzisiaj metody otrzymywania monokryształów krzemu;
– Marian Rejewski, urodzony w Bydgoszczy, polski matematyk, kryptolog, który w 1932 roku złamał szyfr Enigmy i razem z Henrykiem Zygalskim i Jerzym Różyckim umożliwili odczytanie przez Brytyjczyków zaszyfrowanej korespondencji niemieckiej podczas II wojny światowej.
Wśród bohaterów cyklu jest także wybitny naukowiec – Tadeusz Reichstein, urodzony we Włocławku laureat Nagrody Nobla w dziedzinie fizjologii i medycyny, którą otrzymał w 1950 roku; Honorowy Obywatel Włocławka, Członek Honorowy Włocławskiego Towarzystwa Naukowego.
W dniu 25 maja 2021 r. został wyemitowany, przez telewizję Urzędu Marszałkowskiego na platformie edukacyjnej „Edupolis”, wykład prof. KSW dr hab. Stanisława Kunikowskiego poświęcony sylwetce profesora Tadeusza Reichsteina urodzonego we Włocławku w 1897 r., laureata Nagrody Nobla, którą otrzymał w Sztokholmie 10 grudnia 1950 r. z rąk Króla szwedzkiego Gustawa VI Adolfa.
Prof. dr hab. Tadeusz Reichstein urodził się 20 VII 1897 r. we Włocławku w rodzinie polskich Żydów. W 1907 r. wraz z rodziną przeprowadził się do Zurychu w Szwajcarii, gdzie otrzymał solidne wykształcenie w dziedzinie chemii. W 1920 r. uzyskał tytuł inżyniera chemika. Po 2 latach obronił pracę doktorską na Wydziale Chemicznym w Katedrze Chemii Organicznej Politechniki w Zurychu. W 1930 r. zaś, również na tej uczelni, przeprowadził habilitację i uzyskał tytuł docenta. Wówczas podjął pracę w Instytucie Chemii Organicznej na Politechnice. Badania i osiągnięcia tego niezwykłego uczonego spowodowały rewolucję leczniczą w medycynie – w tym głównie opracowanie metody biochemicznej umożliwiającej produkcję syntetycznej witaminy C, co przyczyniło się do nadania mu tytułu profesora w 1934 r. Po epokowym odkryciu metody syntezy witaminy C, Reichstein rozpoczął badanie naukowe nad wyizolowaniem z ekstraktu kory nadnerczy związków wykazujących hormonalne właściwości (czynnych biologicznie) i określeniem ich składu. Podczas pracy nad budową związków sterydowych hormonów kory nadnerczy udało się opracować syntezę nowego związku sterydowego, który nazwał desoxycorticosteronem, umożliwiającą jego produkcję dla celów leczniczych – leczenia niewydolności kory nadnerczy (choroby Addisona). Za prace dotyczące chemicznej struktury i biologicznego działania hormonów kory nadnerczy, wraz z dwoma innymi uczonymi, prof. Tadeusz Reichstein w 1950 r. otrzymał Nagrodę Nobla w dziedzinie fizjologii i medycyny. W trzy lata po otrzymaniu Nagrody Nobla, Tadeusz Reichstein wespół z innymi badaczami odkrył kolejny hormon z grupy kortikosterydów, nazwany aldosteronem.
Jak wynika z korespondencji T. Reichsteina prowadzonej z prof. S. Sterkowiczem – włocławskim kardiologiem, historykiem medycyny, który jako pierwszy w Polsce wskazał na wybitne zasługi Noblisty włocławianina – ten wybitny, światowy naukowiec, mimo, że od 1914 r. posiadał obywatelstwo szwajcarskie, zawsze uważał się za Polaka. Dzięki swej matce, która po wyjeździe z Polski kultywowała w domu tradycje polskie, zawsze powracał myślami do dzieciństwa spędzonego we Włocławku, wskazując miejsca swoich częstych zabaw. W okresie międzywojennym kilkukrotnie odwiedził ojczysty kraj i mieszkającą w nim rodzinę. Reichstein do końca życia dobrze rozumiał po polsku, gorzej mówił. Wspierał rozwój Polaków studiujących i pracujących na uczelniach szwajcarskich, fundując in stypendia.
Przez wiele lat utrzymywał kontakt z Włocławskim Towarzystwem Naukowym, które w 1988 r. nadało Profesorowi tytuł Honorowego Członka Towarzystwa. Nadanie godności Członka Honorowego zbiegło się w czasie z 90-leciem urodzin wielkiego uczonego. W dniu 11 sierpnia 1988 r. charge d’affaires ambasady polskiej w Bernie, Janusz Szmyt, dokonał uroczystego przekazania profesorowi T. Reichsteinowi dyplomu Członka Honorowego Włocławskiego Towarzystwa Naukowego. Natomiast w 1994 r. Rada Miejska Włocławka nadała Tadeuszowi Reichsteinowi Honorowe Obywatelstwo miasta Włocławka. W 2005 roku odsłonięto tablicę pamiątkową na budynku WTN przy pl. Wolności 20, w ramach Festiwalu Nauki, Kultury i Przedsiębiorczości, którego organizatorem było Włocławskie Towarzystwo Naukowe. Jego imieniem nazwano jedno z Kolegiów – Colegium Minus Kujawskiej Szkoły Wyższej we Włocławku przy pl. Wolności 1, której założycielem jest Włocławskie Towarzystwo Naukowe.
Prof. T. Reichstein zmarł w swoim domu w Bazylei 1 lipca 1996 r. Został pochowany na cmentarzu żydowskim w Bazylei obok swojej żony Luise Henriette.
Prof. KSW dr hab. Stanisław Kunikowski, autor wykładu, jest członkiem założycielem WTN w 1979 r., członkiem Honorowym, wieloletnim Sekretarzem Towarzystwa, a także jego Prezesem w latach 1979 – 2007.
Wszystkich zainteresowanych sylwetką i działalnością wybitnego włocławianina prof. Tadeusza Richsteina zachęcamy do zapoznania się z treścią wykładu.
Link: https://edupolis.pl/giganci-nauki/