85-lecie Ochotniczej Straży Pożarnej w Niepokalanowie

27-07-2015

Włocławskie Towarzystwo Naukowe było jednym ze współorganizatorów – obok Ochotniczej Straży Pożarnej w Niepokalanowie oraz Komisji Historycznej Zarządu Głównego Związku Ochotniczej Straży Pożarnej Rzeczypospolitej Polskiej – jubileuszowych uroczystości z okazji 85-lecia Ochotniczej Straży Pożarnej w Niepokalanowie, które odbywały się w dniu 30 kwietnia br. na terenie klasztoru w Niepokalanowie.

Jako dzień założenia straży pożarnej w Niepokalanowie przyjęto 2 lipca 1931 roku, kiedy to po zakończeniu kursu i egzaminie przeprowadzono zebranie organizacyjne, dokonując wyboru władz straży i podziału braci na 3 oddziały. Prezesem został ówczesny gwardian – o. Florian Koziura, naczelnikiem br. Salezy Mikołajczyk, a zastępcą naczelnika br. Wawrzyniec Podwapiński. Skład osobowy straży, oprócz wymienionego zarządu oraz dowódców oddziałowych, liczył 28 strażaków szeregowych. Zarejestrowanie zorganizowanej Ochotniczej Straży Pożarnej w Niepokalanowie nastąpiło z pewnym opóźnieniem dnia 14 czerwca 1932 roku. Pierwszy poważny ,,chrzest ogniowy’’ bracia strażacy przeszli jeszcze w tym samym roku podczas gaszenia pożaru budynków własnej elektrowni na terenie Niepokalanowa. Początkowo do wyjazdów poza teren klasztoru straż wykorzystywała samochód ciężarowy, należący do niepokalanowskiego wydawnictwa, a w 1941 r. zaadoptowano na autopogotowie samochód osobowy ,,Minerva’’. Kolejne lata działalności zakonnej straży pożarnej wypełniał udział w akcjach ratowniczo-gaśniczych, stałe podnoszenie kwalifikacji, szkolenia teoretyczne i praktyczne, unowocześnianie sprzętu pożarniczego, zdobywanie kolejnych samochodów bojowych. Od początku działalności bracia-strażacy zjednali sobie szacunek i uznanie za pełną poświęcenia służbę Bogu i bliźniemu, a zasięg terytorialny wyjazdów do pożarów już przed wojną dochodził nawet do 20 km. Pod koniec lat 60-tych powstała Młodzieżowa Drużyna Pożarnicza, złożona z alumnów Niższego Seminarium Duchownego w Niepokalanowie.
W ślad za coraz szerszym zakresem zadań stawianych przed strażami ochotniczymi, OSP Niepokalanów została w 1999 r. włączona w struktury Krajowego Systemu Ratowniczo-Gaśniczego. Obecnie OSP Niepokalanów liczy 24 członków, w tym 17 czynnych i 7 honorowych oraz 1 członka wspierającego – klasztor. OSP Niepokalanów uczestniczy w akacjach na terenie gminy i powiatu, a w ramach przynależności do Kompanii Odwodowej – także na terenie województwa. Ta jedyna zakonna straż pożarna znana jest ze swego doskonałego wyszkolenia, skuteczności w walce z żywiołami oraz ze współpracy z wieloma innymi strażami, a służba w niej stanowi jedną z form apostolstwa.
Uroczyste obchody odbyły się pod patronatem Waldemara Pawlaka – prezesa Zarządu ZOSP RP oraz Marka Olechowskiego – wójta gminy Teresin i o. dra Mirosława Bartosa – gwardianina klasztoru w Niepokalanowie. Część naukową, na którą składały się referaty przygotowane przez znawców tematyki pożarniczej, prowadził sekretarz generalny Włocławskiego Towarzystwa Naukowego dr Adam Wróbel. Swoje referaty zaprezentowali m.in.: prof. dr hab. Piotr Matusak – wiceprzewodniczący Komisji Historycznej Zarządu Głównego Związku Ochotniczych Straży Pożarnych RP; dr Zdzisław Zasada – prezes Włocławskiego Towarzystwa Naukowego; mgr Maria Smoleń – absolwentka Uniwersytetu Warszawskiego, archiwistka; dr Rafał Dmowski – adiunkt Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego w Siedlcach; dr Grażyna Korneć – członek Zarządu Siedleckiego Towarzystwa Naukowego.
W dalszej części obchodów odbyła się msza św. w intencji niepokalanowskich strażaków oraz uroczysty apel przed remizą OSP w Niepokalanowie. W trakcie trwania uroczystości odbyła się także promocja wydawnictwa autorstwa Marii Smoleń pt. ,,W służbie pożarnictwa. Ppłk poż. Józef Boguszewski (1901-1986). Zmarły przed 30-laty bohater książki był współzałożycielem Ochotniczej Straży Pożarnej w Niepokalanowie. Był instruktorem pożarniczym w Związku Floriańskim, następnie w Dziale Prewencji Powszechnego Zakładu Ubezpieczeń Wzajemnych. Po wojnie podjął pracę w reaktywowanym Związku Straży Pożarnych RP, początkowo jako kierownik Wydziału Wyszkoleniowego, będąc jednocześnie pierwszym powojennym komendantem Centralnej Szkoły Pożarniczej na Żoliborzu, a następne kierował Wydziałem Wydawniczym Związku. Niestety w powojennych realiach działalność Józefa Boguszewskiego została uznana za szkodliwą dla ówczesnego ustroju. Został zwolniony z pracy z Związku i pozbawiony stopnia pożarniczego.
Uczestnicy obchodów mieli możliwość zwiedzania Muzeum Pożarnictwa w Niepokalanowie, które zorganizowane zostało w 1941 roku przez braci: Jarosława Nowakowskiego oraz Cherubina Pawłowicza, a od kilku lat prowadzone z dużym zaangażowaniem przez prezesa i kustosza muzeum – br. Janusza Kulaka. Bogate zbiory muzeum wykorzystywane są m.in. w celach naukowo-badawczych oraz pełnią ważną funkcję edukacyjną. Nieocenioną pomoc dla osób zajmujących się historią pożarnictwa stanowi również biblioteka straży ze stale powiększającym się księgozbiorem zawierającym wiele starych i unikalnych już pozycji.